Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen?

Een zo hoog mogelijke ruimtelijke kwaliteit in onze provincie, zowel in stedelijk gebied als in het buitengebied

Bron: Grondexploitatie Blauwestad 2025

Prioriteiten

Regie op ondergrondse infrastructuur

• Verkennen van het strategische vraagstuk 'ruimte in de ondergrond' en komen tot een regieaanpak voor de ontwikkeling van de ondergrondse infrastructuur.

Defensie

• Ambtelijk en bestuurlijk inzetten op het besluitvormingsproces Nationaal Programma Ruimte voor Defensie (NPRD);
• Opmaken van een Groninger agenda Defensie.

NOVEX-gebied Groningen | Masterplan Zeehavens

• Ontwikkelen gebiedsprogramma in combinatie met investeringsagenda van Rijk en regio;
• Operationaliseren gebiedsgerichte samenwerking Rijk-regio ten behoeve van gebiedsgerichte sturing op samenhang en het realiseren van gezamenlijke ambities en tegelijkertijd het verminderen van de ambtelijke en bestuurlijke drukte.

Regulier

• Nieuwe Omgevingsvisie en beleidsrijke wijziging van de Provinciale Omgevingsverordening (POV):
  • Vaststellen van de nieuwe Omgevingsvisie begin 2026;
  • Volgend op de vaststelling van de nieuwe Omgevingsvisie na maximaal tien maanden vaststellen van de beleidsrijke wijziging van de Provinciale Omgevingsverordening (POV).
• Implementeren en uitvoeren planinstrumenten Omgevingswet;
• Opstellen en vaststellen Programma Ruimtelijke kwaliteit en Landschap, de uitvoering hiervan vindt onder meer plaats via de Uitvoeringsagenda Mooi Groningen (zie deelprogramma 6.2 Erfgoed en archeologie);
• Uitvoeren Wet versterking regie volkshuisvesting: Opstellen Programma Volkshuisvesting;

• Uitvoeren gebiedsontwikkeling Oostpolder: voorbereidingen treffen voor het inrichten van het gebied en het gebied bouwrijp te maken, gronden te verwerven en de ligging van kabels en leidingen te coördineren;
• Grote transitie Wonen en bereikbaarheid. Zie programma 4. Bereikbaarheid, beleidsdoel Publieke mobiliteit en paragraaf Grote transities, Wonen en bereikbaarheid.
• Groningen-West: Voortkomend uit het proces voor Regionaal Raamwerk Matsloot-Westpoort (2022) wordt verkend of een bestuurlijke en ambtelijke organisatie wordt ingericht die gezamenlijk de ontwikkelingen in het gebied ten westen van de stad begeleiden en integraal bespreken, teneinde de voortgang van projecten te bespoedigen. Daarbij wordt ook verkend of het wenselijk en mogelijk is om natuurcompensatie niet per ontwikkeling/project te regelen, maar hiervoor een gezamenlijk plan op te stellen en dus in samenhang te bezien.

• Uitvoeren Subsidieregeling ruimtelijke kwaliteit provincie Groningen.
• Uitvoeren gebiedsontwikkeling Blauwestad (per woongebied):
  • Het Park: uitgifte/verkoop eerste bouwkavels van het in 2025 bouw- en woonrijp gemaakte Het Park Midden fase 2 (totaal ca. 50 bouwkavels, wegen- en groenplan, jachthaven).
  • Het Wold: fasegewijze uitwerking en mogelijk start uitvoering herverkaveling Het Wold I (inclusief aanleg watergangen en uitbreiden wegenplan).
  • Het Havenkwartier: uitgifte bouwgrond plan Havenkader (woon-werkkavels/grondgebonden woningen) en verdere uitwerking en uitgifte bouwkavels Het Havenkwartier Midden - Palmarhof.

Bijdrage verbonden partij Omgevingsdienst Groningen aan beleidsdoel

• Toezicht houden op bouw- en woonrijp maken nieuwe deel-/woongebieden in Blauwestad, met name het verplaatsen van vrijgekomen grond en vormen en inrichten van gronddepots.

Zorgen voor integrale waterveiligheid en zoetwatervoorziening

Het streven is dat alle 1159 km regionale waterkeringen van de waterschappen Noorderzijlvest, Hunze en Aa's en Wetterskip Fryslân aan de veiligheidsnormen voldoen. Elke zes jaar toetsen de waterschappen hun regionale keringen. Daarna wordt een versterkingsprogramma opgesteld en uitgevoerd. De provincie bespreekt jaarlijks de voortgang van dit programma met het waterschap. Omdat keringen niet versterkt worden voordat ze afgekeurd zijn zullen er altijd keringen zijn die niet aan de normen voldoen. De streefwaarde zal in praktijk dus vrijwel nooit gehaald worden. Voor de keringen die niet aan de norm voldoen nemen de waterschappen beheersmaatregelen om het risico op overstroming te beperken.

Prioriteiten

Water en Bodem Sturend

• Uitwerken principe Water en Bodem Sturend in Programma Water;
• Uitvoeren bovenregionale stresstest;
• Uitvoeren motie M313 Groninger schoolpleinenrevolutie : Inhoudelijk en financieel ondersteunen IVN-project vergroenen en verrijken van 100 schoolpleinen in de provincie Groningen periode 2026-2029;
• Uitvoeren motie M286 Maak bedrijventerreinen groener : Stimuleren vergroening bedrijventerreinen middels cofinancieringsfonds;

• Inzetten op integrale (ruimtelijke) benadering van Water en Bodem Sturend - binnen en buiten de organisatie.

Regulier

• Opstellen en vaststellen Programma Water;
• Klimaatadaptatie - Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA):
  • Coördineren uitvoering Regionale Adaptatiestrategie (RAS) en Regionale UitvoeringsAgenda (RUA) in DPRA-werkregio Groningen/Noord-Drenthe.
• Beperking veenoxidatie (CO2):
  • Uitwerken gebiedsplannen;
  • Uitvoeren onderzoek en pilots ter voorbereiding op geschikte maatregelen om CO2-uitstoot uit veenbodems te voorkomen.
• Uitvoeren van toezicht op de waterschappen:
  • Onderhouds- en versterkingsprogramma van de regionale waterkeringen;
  • Uitvoering van de maatregelen Droge Voeten.
• Akkoord van Groningen: Opbouwen en onderhouden van netwerk en samenwerking van overheid, onderwijs en Global Center on Adaptation (GCA);
• Ontwikkelen perspectief van een Brede Kustzone Groningen voor lange termijn waterveiligheid;
• Uitvoeren Beverbeheerplan Groningen en Drenthe (zie beleidsdoel Natuurnetwerk Nederland) in relatie tot waterveiligheid regionale keringen;
• Actualisering kaart werkingsgebieden regionale wateroverlast.

Bijdrage verbonden partij aan beleidsdoel
N.v.t.

Verbeteren waterkwaliteit

1. Bron: Informatiehuis Water . Betreft alle Kaderrichtlijn Water (KRW) oppervlaktewaterlichamen liggend in de provincie Groningen, met de waardering 'goed'. Beoordeeld volgens de beoordelingsmethode van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). De provincie bespreekt jaarlijks de voortgang van de KRW met de waterschappen.
2. In 2024 had geen van de 33 Groningse KRW-waterlichamen een ecologische kwaliteit van ‘goed’. Elk waterlichaam wordt beoordeeld op meerdere parameters; de laagst scorende bepaalt de eindscore.
3. De KRW-stroomgebiedbeheerplannen zijn vastgesteld voor de periode 2022-2027. Het jaar 2025 is een nieuw ijkmoment voor het vaststellen van de streefwaarden die in 2027 gehaald moeten zijn. In 2027 moeten alle doelen voor de KRW-waterkwaliteit zijn gehaald (er zijn wel een aantal uitzonderingsgronden). Tussentijdse streefwaarden worden niet bepaald.
4. De ecologische kwaliteit van een waterlichaam wordt bepaald door biologische en fysisch-chemische parameters en de aanwezigheid van verontreinigende stoffen. Er kunnen tot 12 maatlatten en 77 stoffen per waterlichaam worden beoordeeld. Als één parameter onder de norm scoort, is de kwaliteit niet ‘goed’. Groningen gebruikt aanvullende indicatoren om beter inzicht te krijgen in de daadwerkelijke verbetering van de waterkwaliteit.
5. In Groningen zijn vier (delen van) grondwaterlichamen. De kwaliteit ervan wordt beoordeeld op basis van acht parameters: zeven stoffen en één stofgroep (bestrijdingsmiddelen). De beoordeling geldt voor het hele grondwaterlichaam als geheel. Op grond van de KRW zijn we verplicht te rapporteren over de stand van zaken. Er wordt al over gerapporteerd via het landelijke Waterkwaliteitsportaal . Met ingang van begrotingsjaar 2026 wordt ook via de P&C-cyclus hierover verantwoord.

N.B. Eventuele nieuwe indicatoren en streefwaarden vanuit het, naar verwachting in 2026 vast te stellen, Programma Water worden toegevoegd zodra dit programma is vastgesteld.

Prioriteiten

• KRW-doelstellingen 2027:
  • Onder regie van het Rijk gezamenlijk werken aan de landelijke KRW-impuls ;
  • Uitvoeren grondwatermaatregelen;
  • Maatregelen uit Groningse KRW-impuls uitvoeren (te beslissen najaar 2025;
    is gekoppeld aan motie M061. Vergroten capaciteit milieuzaken ).

Regulier

• Opstellen en vaststellen Programma Water;
• Uitvoeren toezicht op de waterschappen;
• Samen met de waterschappen,  LTO Noord en collectieven BoerenNatuur DAW-projecten (Deltaplan Agrarisch Waterbeheer ) ontwikkelen en uitvoeren;
• Aanwijzen van zwemplassen als provinciale zwemwaterlocaties;
• Beschermen kwaliteit oppervlaktewater Drentsche Aa in verband met het belang van dit water voor de openbare drinkwatervoorziening voor de provincie Groningen.

Bijdrage verbonden partij aan beleidsdoel
N.v.t.

Duurzaam gebruik grondwater

1. Voor de indicator zijn vijf peilbuizen/filters geselecteerd. De metingen zijn gecorrigeerd voor neerslag en verdamping. Van 2024 zijn nog niet alle realisatiegegevens beschikbaar. Deze komen in het najaar van 2025 beschikbaar. Voor 2025 kan pas een realisatie worden gegeven wanneer alle metingen van 2025 zijn uitgevoerd (begin 2026).
2. Op grond van de KRW zijn we verplicht te rapporteren over de stand van zaken. Er wordt al over gerapporteerd via het landelijke Waterkwaliteitsportaal . Met ingang van begrotingsjaar 2026 wordt ook via de P&C-cyclus hierover verantwoord.

Prioriteiten
N.v.t.

Regulier

• Opstellen en vaststellen Programma Water;
• Aanwijzen Aanvullende Strategische Voorraden (ASV) grondwater voor drinkwater.
• Actualiseren/bezien van vijf grondwateronttrekkingsvergunningen.
• Vergroten inzicht in kleinere grondwateronttrekkingen die onder de bevoegdheid vallen van de waterschappen.
• Monitoren grondwaterstanden
• Opstellen uitvoeringsprogramma's grondwaterbeschermingsgebieden.

Bijdrage verbonden partij Waterbedrijf Groningen aan beleidsdoel

• Zorg dragen voor de drinkwatervoorziening (het produceren en leveren van drinkwater) in haar verzorgingsgebied