Inleiding
Milieu
Wij willen een aantrekkelijke provincie zijn, waar je wilt ondernemen, wonen, werken en recreëren. Om dit te realiseren streven wij naar een gezonde, schone, veilige, duurzame en leefbare omgeving. Door deze kernwaarden als uitgangspunt te nemen, willen we brede welvaart voor iedereen in Groningen dichterbij brengen. Schone lucht en bodem en zuiver en veilig drinkwater staan hierbij centraal, en ook een omgeving waarbij milieuhinder tot een minimum is beperkt. Hierbij gaan we de milieu- en gezondheidsopgave zoveel mogelijk koppelen aan de andere grote (transitie)opgaven. Met name op het gebied van de energietransitie en de vergroening van de chemie streven we ook na grote milieu- en gezondheidswinst te behalen. Denk hierbij vooral aan de waterstof- en circulaire economie; we streven ernaar juist aan de koplopers in deze transities ruimte te bieden zich in de komende jaren in de provincie te vestigen.
Onze doelstellingen richten zich enerzijds op de (milieu)compartimenten die essentieel zijn voor de kwaliteit van leven en de gezondheid van mens en dier en een voorwaarde zijn voor ecologische vitaliteit en diversiteit: bodem, lucht en water. Onze doelstellingen richten zich anderzijds op bronnen die verantwoordelijk zijn voor gezondheidseffecten door verontreiniging en hinder: bedrijven, vervoer/wegen en schadelijke stoffen (bijvoorbeeld Zeer Zorgwekkende Stoffen, hierna ZZS).
Wij vergroten ons inzicht in de opeenstapeling van last en druk op de omgeving, om zo nodig maatregelen te kunnen nemen. Het huidige regionale basisbeschermingsniveau houden we zoveel mogelijk intact. Dit is van provinciaal belang. Naast de wettelijke regels kiezen we voor ambitieuze en scherpe milieunormen en stellen als dat nodig is strenge voorschriften aan de bedrijfsvoering van grote industriële (Seveso/RIE 4-)bedrijven (Seveso staat voor de bedrijven waar een groter risico bestaat op zware ongevallen, vernoemd naar de plaats in Italië waar een zwaar milieu-ongeval heeft plaatsgevonden, RIE staat voor Richtlijn industriële emissies). Daarbij geven we prioriteit aan het verminderen en voorkómen van de emissie van gevaarlijke stoffen en in het bijzonder ZZS via de lucht, bodem en (grond)water en door de recycling van afval om hiermee blootstelling van mens en natuur zoveel mogelijk te beperken. We willen gezondheidseffecten door verontreiniging en hinder voor de burger voorkomen en verminderen. Hierbij geven we prioriteit aan het verminderen van de gezondheidseffecten door milieubelasting op de volgende thema's: geuroverlast van bedrijven, geluid van wegverkeer en luchtverontreiniging.
Om dit te realiseren investeren we in een robuuste uitvoering van milieutaken door de provincie en Omgevingsdienst Groningen. Met de uitvoering van motie M061 Vergroten capaciteit’ milieuzaken geven we een impuls aan het verbeteren van de waterkwaliteit, het vergroten van de veiligheid bij risicovolle bedrijven en het verminderen van uitstoot van gevaarlijke stoffen, waaronder Zeer Zorgwekkende Stoffen ZZS). We doen dat door het vergroten van expertise en kennis bij de beleidsvorming en de uitvoering en zorgen daarmee voor actuele vergunningen, snellere procedures bij de vergunningverlening en risicogericht toezicht.
Klimaat en energie
Sinds het vaststellen van de Klimaatagenda door uw Staten in 2020, is de Groningse context en focus veranderd. De energietransitie moet er vooral aan bijdragen dat Groningen een fijne plek is én blijft om te wonen en te werken. Daarbij zien we in toenemende mate dat de energietransitie niet meer als los onderwerp kan worden gezien, maar juist steeds meer in samenhang met andere beleidsvelden moet worden bekeken.
In 2026 werken we verder aan de acties uit het Uitvoeringsprogramma Energie 2024-2027 . In dit uitvoeringsprogramma zijn geen nieuwe beleidskeuzes gemaakt. Deze keuzes moeten eerst op strategisch en tactisch niveau gemaakt en vastgesteld worden. Dit gebeurt naar verwachting in 2026 in de Omgevingsvisie en het Programma Energie. In het Programma Energie wordt onderzocht welke onderdelen en welke mogelijke energiemixen kunnen leiden tot een betaalbaar, beschikbaar, betrouwbaar en bestendig energiesysteem voor bewoners en bedrijven. De uitkomsten van deze analyse kunnen leiden tot nieuwe of bijgestelde doelen en tot andere indicatoren voor het monitoren van de voortgang.
Daarnaast werken we in 2026 zoals gezegd dus verder aan de acties uit het Uitvoeringsprogramma Energie. Zo ontzorgen we bedrijventerreinen, mkb en maatschappelijk vastgoed bij de verduurzaming, ondersteunen we gemeenten bij de warmtetransitie, werken we aan warmtenetten en verkennen we de rol van de provincie daarin (regionaal warmte-/energiebedrijf). We verstevigen onze regie op de energie-infrastructuur, bijvoorbeeld door samen met netbeheerders en het Rijk hoogspanningskabels waar mogelijk ondergronds te brengen. We zetten ons in voor voldoende elektronen en moleculen voor de industrie, bijvoorbeeld door mee te werken aan de aanlanding van wind op zee en door ketensamenwerking van bedrijven op het gebied van waterstof te stimuleren, bijvoorbeeld in het cluster Oost-Groningen.