Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen?

Een schoon, gezond, veilig, hindervrij en circulair Groningen voor alle inwoners waarbij we milieudruk en -hinder proberen te voorkomen dan wel zo veel mogelijk te beperken

1. Realisatiecijfer 2024 is voorlopig (zie ook dashboard op de Staat van Groningen). Naar verwachting kunnen de resultaten van 2024 eind 2025 worden verwerkt.     
2. Om een stapsgewijze verbetering van de luchtkwaliteit mogelijk te maken, heeft de World Health Organization (WHO) een aantal interimdoelen (IT: Interim Targets) geformuleerd. Het strengste interimdoel is de IT4. Voor een nadere toelichting zie de Milieumonitor .

Prioriteiten
 
Taken mijnbouw

• Uitvoeren toenemende taken op het gebied van mijnbouw zoals zoutwinning, kleine gasvelden, ondergrondse opslag, gebiedsprocessen en de nieuwe Mijnbouwwet.

Regulier

Uitvoering Milieuprogramma: 

• Gebiedsgericht beleid

Resultaat 2026

• Doorlopend: uitvoeren van innovatieprojecten - waaronder de Hinderapp - die bijdragen aan objectief en gedragen beeld van milieukwaliteit en hinder, waarbij samenwerking met omgeving centraal staat;
• Ontwikkelen omgevingswaarden voor luchtkwaliteit. 

Resultaat 2026

• Implementeren monitoringssystematiek emissiegegevens bedrijven; 
• Afwegingskader voor de vergunningverlening opstellen; 
• Uitvoeren van programmatische actualisatie, volgens een risico- en maatwerkgericht programma. 

Resultaat 2026-2027

• Excellente uitvoering VTH-taken Seveso-bedrijven conform landelijke afspraken gemaakt door de zes Seveso-omgevingsdiensten, vastgelegd in MeerJarenAfspraak 2024 tot en met 2027;
• Een actueel vergunningenbestand bewerkstelligen conform uitgangspunten van ons bestaand beleid (dat houdt in de meest strenge kant van de range binnen Best Beschikbare Technieken);
• Zorg dragen voor en verbeterde doorwerking van beleid naar uitvoering op basis van monitoringsgegevens. 

Resultaat 2026

• De monitoring van de ZZS-uitstoot per bedrijf mogelijk maken waarbij prioriteit ligt bij uitstoot van ZZS naar de lucht;
• Versterken kennisnetwerk (p)ZZS in Groningen.

Resultaat 2026-2027  

• Beleidsontwikkeling van effectief beleid voor (p)ZZS. 

Resultaat 2026  

• Ontwikkelen geurbeleid voor de langere termijn;
• Doorlopend: doorontwikkelen monitoring milieukwaliteit en gezondheid. 

Resultaat 2026-2027

• Aanscherpen voorschriften in vergunningen en intensiveren van het toezicht bij bedrijven die wezenlijk bijdragen aan stapeling, mits daarvoor een wettelijke grondslag is. 

Resultaat 2026

• Afronden pilot financiële zekerheidstelling en overgaan tot reguliere uitvoering van instrument financiële zekerheid (op basis van de nieuwe inzichten, waaronder wellicht actualisatie handreiking en beleidsregels);
• Opstellen monitoringsraamwerk afval.  

Resultaat 2026-2027

• Uitvoeren ketengerichte aanpak met ruimte voor experimenten circulaire economie;
• Verminderen risico's afvalsector.

Resultaat 2026

• Actualiseren provinciaal Basisnet in beleid en regelgeving;
• Implementeren en uitbreiden kennisnetwerk omgevingsveiligheid;
• Herijken strategisch beleid inzake omgevingsveiligheid in de Omgevingsvisie. 

Resultaat 2026

• Opstellen en vaststellen nieuw Programma Ondergrond en Bodem 2026-2030; 
• Uitvoeren onderzoek PFAS-verontreinigingen en onderzoek naar diffuus lood in de provincie Groningen (exclusief gemeente Groningen);

Resultaat 2026-2027

• Verkennen hoe we kennisontwikkeling, kennisdeling en informatiehuishouding rond bodem, ondergrond en grondwater gezamenlijk binnen de provincie kunnen invullen. 

Overig:

• Opstellen nieuw Programma Milieu;

• Zoveel mogelijk benaderen van de nieuwe WHO-advieswaarden door middel van streng vergunnen en maatregelen uit het Schone Lucht Akkoord (conform M342. Nieuwe WHO-richtlijnen luchtkwaliteit leidend ); 
• Maatregelen uitvoeringsplan Schone Lucht Akkoord uitvoeren, onder andere uitvoering geven aan de verschillende pilots, stimuleren gemeenten en SPUK-projecten; 
• Uitvoering geven aan het in september 2022 bekendgemaakte Besluit financiële zekerheid door het aanpassen van vergunningen (zie brief behandeling motie 'De vervuiler betaalt' d.d. 6 oktober 2017). 

Bijdrage verbonden partij Omgevingsdienst Groningen aan beleidsdoel

• Uitvoeren vergunningverlenende, toezichthoudende en handhavingstaken op het gebied van het omgevingsdomein voor de deelnemers (waaronder de provincie Groningen), waarmee de deelnemers de kwaliteit van de uitvoering van deze taken willen verbeteren.
• Toezien op de uitvoering van energierapporten en uitvoeringsplannen van provinciale bedrijven waarin is aangegeven op welke manier zij gaan voldoen aan BBT (best beschikbare technieken). Het gaat hierbij om maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder. 

Minimaal voldoen aan de duurzaamheidsdoelstellingen van de EU en het Rijk voor 2030 en 2050

1. Niveau 1 tot en met 3 hebben betrekking op de eigen organisatie. Bij niveau 4 en 5 wordt er ook werk gemaakt van de CO2-uitstoot in de keten en sector.

De beleidsdoelen en streefwaarden staan in de Aanpak Duurzame Ontwikkeling die wij hebben vastgesteld op 14 november 2023. Er zijn geen streefwaarden opgesteld voor de jaren na 2025, omdat de concrete acties voor de Aanpak Duurzame Ontwikkeling enkel voor 2024 en 2025 zijn geformuleerd. Wij zullen naar verwachting eind 2025 of begin 2026 de geactualiseerde Aanpak Duurzame Ontwikkeling voor de jaren 2026 en 2027 vaststellen. Bovenstaande indicatoren zijn derhalve onder voorbehoud en worden wellicht aangevuld of aangepast, evenals onderstaande prestaties .

Prioriteiten
N.v.t.
 
Regulier

Uitvoering Aanpak Duurzame Ontwikkeling :  
1. Huis op orde:  

• Blijven verduurzamen binnen onze eigen organisatie (bijvoorbeeld via inkoop en aanbesteding, facilitair en exploitatie gebouwen, wagenpark)
• Implementeren duurzaamheid bij subsidievoorwaarden en financieringsvoorwaarden;  
• Meten en monitoren van onze CO2-footprint door gebruik van de CO2-Prestatieladder ;
• Behouden van het huidige certificaat en voorbereiden noodzakelijke overstap naar het nieuwe handboek 4.0 waarin meer aandacht is voor CO2-bewustzijn, energiebesparing en niet CO2-broeikasgassen.
• Blijven werken aan impactvolle CO2-reductie in de keten (scope 3) en daarbij kijken wat nodig is om deze emissies in de CO2-rapportage van de CO2-Prestatieladder te kunnen opnemen.

2. Focus op onze grootste impacts:  

• Voortzetten van de koppeling van duurzaamheid met procesgericht werken zodat we de duurzaamheid borgen in alle hoofdprocessen.

3. Sturen op voortgang en resultaat:  

• Benutten van de SDG-monitor voor sturing op beleid en uitvoering.
• Implementeren van de SDG-monitor in combinatie met de doorontwikkeling van de P&C-cyclus en afgestemd met de Brede Welvaartsmonitor.

4. Samenwerken binnen en buiten de organisatie:  

• Ontwikkelen van een communicatieplan voor de interne en externe communicatie over de duurzame ontwikkelingsdoelen van de organisatie en hoe de organisatie hierop presteert.

Bijdrage verbonden partij aan beleidsdoel
N.v.t.

Inzetten op een zorgvuldig gebruik van de ondergrond waarbij de gaswinning uit het Groningenveld is beëindigd
Bijdragen aan oplossingen voor schadeherstel en versterking
Creëren van een kansrijk perspectief voor het aardbevingsgebied en de rest van provincie, inclusief de kop van Drenthe (Nij Begun), waardoor het vertrouwen bij de Groninger bevolking wordt hersteld

Voor wat betreft de schadeafhandeling, versterking en de hoogte van de gaswinning heeft de provincie geen systeemverantwoordelijkheid maar een coördinerende en faciliterende rol. Daarom zijn geen indicatoren opgenomen. Voor Nationaal Programma Groningen zijn aparte afspraken gemaakt over indicatoren. Hiervoor wordt op overkoepelend niveau voor het gehele programma gerapporteerd door het bestuur van Nationaal Programma Groningen.

Prioriteiten

• Uitvoeren Herstelagenda Nij Begun.

Regulier

• Voeren van overleg met gemeenten, Instituut Mijnbouwschade Groningen, Nationaal Coördinator Groningen, ministerie van Binnenlandse Zaken over schadeherstel en versterking, de samenhang daartussen en met andere onderwerpen zoals Agro-, Mkb- en Erfgoedprogramma;
• Samen met de andere betrokken partijen uitwerken van de Agenda voor Herstel, zodat de inwoners en ondernemers de overheid als een betere overheid gaan ervaren;
• Waar nodig indienen van consultatiereactie op wetsvoorstellen en regelingen rond gaswinning en de gevolgen daarvan of lobbyen naar aanleiding daarvan;
• Realiseren van investeringen in Nationaal Programma Groningen, in samenwerking met Rijk, gemeenten en regionale partners en met een zo groot mogelijke financiële hefboom. (Zie paragraaf Nationaal Programma Groningen.)
• In uitvoering brengen van projecten vallend onder het provinciaal programma van Nationaal Programma Groningen. (Zie paragraaf Nationaal Programma Groningen.)
• Helpen van het mkb en de agrarische sector met toekomstgerichte ontwikkeling, gekoppeld aan schadeherstel en/of versterking;
• Inrichten tijdelijke programmaorganisatie voor de uitvoering van de Isolatieaanpak (onder andere isolatieplannen en isolatieondersteuning);
• Samenwerken met de regionale en rijksoverheden als het gaat om de jaarlijkse cyclus voor de Staat van Groningen en Noord-Drenthe .

Bijdrage verbonden partij aan beleidsdoel
N.v.t.

Streven naar 55% CO ₂ -emissiereductie in 2030 in onze provincie ten opzichte van de CO ₂ -uitstoot in 1990

1. De Klimaatagenda Groningen 2030 is op september 2020 behandeld in Provinciale Staten. Voor de monitoring worden gegevens gebruikt uit openbare gegevensbronnen zoals de Nederlandse Emissieregistratie, CBS, Klimaatmonitor, Planbureau voor de Leefomgeving et cetera. Veel cijfers zijn terug te vinden op de Regionale klimaatmonitor .
2. Totaal bekende CO ₂ -uitstoot (aardgas, elektriciteit, stadswarmte, voertuigbrandstoffen). Bron: Regionale klimaatmonitor . De realisatiecijfers 2023 zijn geactualiseerd.
3. Totaal bekende hernieuwbare energie. Bron: Regionale klimaatmonitor .
4. Met ingang van de Begroting 2024 is als eigen indicator de Regionale Energie Strategie Groningen (RES): 5,7 TWh duurzame energie in 2030, opgenomen. Deze indicator is aangepast ten opzichte van de vorige collegeperiode en sluit nu aan bij de RESGroningen.nl. In de vorige collegeperiode werd over de RES Groningen gemonitord op basis van het aantal verleende, vergunde incl. geplaatste zon en wind op land en de RES 2.0 is op basis van subsidie beschikking, bouw en realisatie gemonitord. De meest geactualiseerde data ten aanzien van de Regionale Energie Strategie Groningen (RES) zijn gepubliceerd op 4 juni 2025. Als alle projecten doorgang vinden komt dit uit boven het bod van tenminste 5,7 TWh, echter bepalen gemeenten zelf hun bijdrage aan de regionale opgaven en is dit dus geen zekerheid. Daarnaast zijn er nog enkele gemeenten die een resterende ambitie hebben (conform de RES 1.0) waarvoor nog geen concrete projecten zijn uitgewerkt. De RES Groningen wordt één keer in de twee jaar geactualiseerd. Bron: RESGroningen.nl .

N.B. De komende periode wordt het Nationaal Klimaatakkoord en de Klimaatagenda Groningen verder uitgewerkt naar een Programma Energie, vervolgens wordt dit vertaald naar een geactualiseerd uitvoeringsprogramma. Mogelijk volgen hieruit nieuwe eigen indicatoren, die worden dan vervolgens opgenomen in de eerstvolgende P&C-cyclus.

Prioriteiten

Verkenning regionaal energiebedrijf

• Verkennen provinciale rol in een Regionaal Energiebedrijf via het Programma Verkenning Regionaal Energiebedrijf. Dit valt uiteen in:

• Verkennen provinciale rol in een regionaal warmtebedrijf;
• Deelnemen aan consortium Warmtesysteem Eemsregio-Groningen, waarin de haalbaarheid van een warmtesysteem wordt onderzocht dat industriële restwarmte uit de Eemsregio gebruikt om gebouwen te verwarmen in de gemeenten Eemsdelta, Het Hogeland en Groningen;
• Verkennen provinciale rol in opwek en opslag van duurzame elektriciteit.

Regulier

• Verder werken aan de uitvoering van het Uitvoeringsprogramma Energie 2024-2027 ;
• Vaststellen - na consultatie van uw Staten voor wensen en bedenkingen - van het Programma Energie (PE) dat valt onder de Omgevingsvisie en de analyse bevat van de mogelijke onderdelen van het toekomstige energiesysteem van Groningen;
• Opstellen en uitvoeren van een nieuw uitvoeringsprogramma Energie aan de hand van het PE.
• Uitvoeren van de Regionale Energiestrategie Groningen;
• Verder werken aan een toekomstbestendige energie-infrastructuur, met de nadruk op het oplossen en voorkomen van netcongestie:

• Bijdragen aan inpassings- en verkenningsprojecten pMIEK 1.0 en 2.0 en voortbouwen op het potentieonderzoek naar energiehubs om slimme benutting van netcapaciteit te stimuleren;
• Met pMIEK 3.0 inzetten in op een integrale, gebiedsgerichte aanpak, waarbij we ruimtelijk-economische ontwikkelingen koppelen aan energiebehoeften en op basis van knelpunten en kansen gerichte keuzes maken voor de energie-infrastructuur van de toekomst.

• Opstellen beleidskader voor repoweringsbeleid voor windparken op land (het vervangen van turbines aan einde van de levensduur door nieuwe turbines).

Bijdrage verbonden partij aan beleidsdoel
N.v.t.