Lokale heffingen

De provincie heft voor diverse diensten leges en legt voor het gebruik van haar bezittingen precariobelasting op. Op basis van artikel 225 van de Provinciewet mogen de tarieven op begrotingsbasis niet meer dan kostendekkend worden vastgesteld.

Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet per 1 januari 2024 is ook de Legesverordening Provincie Groningen 2024 in werking getreden. Deze is voor het laatst gewijzigd vastgesteld door Provinciale Staten op 18 december 2024. Zie Statenbesluit van 18 december 2024 (2024-134059).

Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet per 1 januari 2024, is de Legesverordening 1993 vervallen. Een aantal bestaande wetten zijn met ingang van 1 januari 2024 opgegaan in de Omgevingswet. Nieuw is dat met ingang 1 januari 2024 leges geheven worden voor aanvragen van vergunningen die betrekking hebben op milieubelastende activiteiten.
De wijzigingen die hieruit voortvloeien zijn verwerkt in deze paragraaf.

Met invoering van de Omgevingswet in 2024, het bijbehorende DSO (Digitale Stelsel Omgevingswet) en de in 2024 geïntroduceerde leges voor milieubelastende activiteiten is een deels nieuwe werkwijze ontstaan in de vergunningverlening. Nu er enige ervaring is opgedaan met het nieuwe proces is het ook mogelijk en noodzakelijk de kostendekkendheid opnieuw inzichtelijk te maken. Uit een eerste beoordeling is gebleken dat het opnieuw inzichtelijk maken van de kostenopbouw van de leges een zeer omvangrijke klus blijkt.  In de provinciale organisatie gaat het om meerdere teams die bijdragen aan de vergunningverlening, daarnaast is een deel van de vergunningverlening belegd bij Omgevingsdienst Groningen. Gezien het tijdspad voor de Begroting 2026 is geconcludeerd dat het niet mogelijk is om de kostenopbouw vóór de Begroting 2026 te voltooien. Het traject zal vóór de Begroting 2027 worden voltooid.

Hoofdstuk 1: Verkeer en vervoer

De kostendekkendheid van de leges Wegen en vaarwegen komt uit op 17%. De kostendekkendheid is gebaseerd op de gerealiseerde opbrengsten afgezet tegen de gerealiseerde personele inzet. De legestarieven zijn in 2026 niet verhoogd. Het dekkingspercentage is in lijn met voorgaande jaren.

Hoofdstuk 2: Wadlopen
De provincie Fryslân voert de Wadloopverordening 2023 uit, voor de provincie Groningen en ook voor de provincie Noord-Holland.
Gedeputeerde Staten hebben daartoe de provincie Fryslân gemandateerd. In onze begroting ramen we dan ook geen baten en lasten met betrekking tot het in behandeling nemen van aanvragen voor wadloopvergunningen.

Hoofdstuk 3: Omgevingsrecht
In hoofdstuk 3 van de tarieventabel zijn de belastbare activiteiten opgenomen die een grondslag hebben in de Omgevingswet. Voor een deel zijn dit activiteiten die voorheen onder de Wet natuurbescherming, Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), Ontgrondingenwet, Waterwet en de Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden vielen. Wetten die zijn opgegaan in de Omgevingswet. Belangrijkste nieuwe leges plichtige activiteiten zijn de aanvragen van vergunning voor milieubelastende activiteiten.
Bij inwerkingtreding van de Omgevingswet mogen provincies weer milieuleges heffen. Deze leges zijn eerder in 1998 afgeschaft. Destijds zijn de provincies daarvoor gecompenseerd in het Provinciefonds. In het Financieel Akkoord uit 2016 is opgenomen dat deze compensatie niet teruggedraaid wordt op het moment dat de provincies weer milieuleges gaan heffen. De mogelijkheid voor het heffen van milieuleges wordt daarom in de financiële onderzoeken gezien als een financiële baat, ter dekking van kosten voor invoering van de Omgevingswet.
In de tarieventabel bij de Legesverordening 2024 is een overzicht van milieubelastende activiteiten waarvoor de provincie bevoegd is opgenomen. Het gaat daarbij om vergunningaanvragen maar ook om aanvragen voor maatwerkvoorschriften en voorschriften voor gelijkwaardige maatregelen. De tarieven zijn gebaseerd op uren kengetallen, die zijn besproken in IPO-verband en door de meeste provincies worden gehanteerd. Dit leidt zoveel mogelijk tot landelijke uniformiteit.

Uitgangspunten
Binnen het hoofdstuk Omgevingsrecht is deels sprake van kruissubsidiëring. Er is sprake van kruissubsidiëring binnen het onderdeel bouwactiviteit, waarbij de kosten voor het verstrekken van een vergunning met een lagere bouwsom worden gesubsidieerd met opbrengsten welke worden verkregen bij de vergunningsverlening bij hoge bouwsommen. De kosten voor het in behandeling nemen van een aanvraag zijn namelijk niet direct gerelateerd aan de hoogte van de bouwsom. Zonder kruissubsidiëring zouden onaanvaardbaar hoge leges voor aanvragen met een lage bouwsom ontstaan welke maatschappelijk niet gewenst zijn.

In de tarieventabel bij de Legesverordening 2024 is gebruik gemaakt van een staffel voor gelijktijdige aanvragen van vergunningen voor meerdere milieubelastende activiteiten (mba's).
In meerdere gevallen wordt de omgevingsvergunning onder de Omgevingswet gebaseerd op één of meer mba's en niet op inrichtingsniveau. Het kan voorkomen dat waar voorheen één vergunning werd aangevraagd, dit nu voor meerdere mba's gedaan moet worden. Dit kan een onredelijke stapeling veroorzaken van verschuldigde leges. Vandaar dat een staffel is aangebracht, waardoor het gelijktijdig aanvragen van meerdere mba's goedkoper wordt bij twee tot vijf en bij vijf of meer mba's.