Financiële positie

Hierna volgt een toelichting op de voorstellen in bovenstaand overzicht.

Categorie 1a - Wettelijke taken en verplichtingen

1. NIS2 (Cyberbeveiligingswet)
De toegenomen cyberdreigingen alsmede de verplichte cyberbeveiligingswet, (NIS2-wetgeving) maakt dat wij aantoonbaar onze beveiliging op orde moeten hebben, zowel voor onze kantoorautomatisering alsook onze operationele technologie (onder andere bruggen en sluizen). Wij moeten voldoen aan eisen rondom de zorgplicht, de meldplicht en het toezicht van de NIS2. Om uitvoering te geven aan de NIS2-wetgeving stellen wij voor om vanaf 2026 jaarlijks € 900.000 structureel beschikbaar te stellen voor het aantoonbaar 'compliant' krijgen en veilig houden van al onze processen en systemen. Voor specialistisch personeel en de structurele kosten die daar annex mee zijn, wordt voorgesteld om vanaf 2026 structureel jaarlijks een bedrag van € 906.672 beschikbaar te stellen. De eisen rondom het toezicht zijn nog niet definitief. Zodra die bekend zijn wordt hiervoor de doorvertaling gemaakt. Het is nog onduidelijk hoe groot de bijdrage van het Rijk wordt voor de realisatie van deze cyberbeveiligingswet. Ondanks die onzekerheid moeten we nu wel versnellen. Zodra de bijdrage in de toekomst helder wordt zal bekeken worden of budget kan terugvloeien naar de begroting.

Wij stellen voor om te kunnen voldoen aan de nieuwe cyberbeveiligingswet vanaf het jaar 2026 structureel € 1.807.000 per jaar beschikbaar te stellen.

2. Financiën (bedrijfsvoering)
De organisatie van de totale financiële functie wordt nog onder de loep genomen. Wij zien bijvoorbeeld dat de capaciteit voor de uitvoering van de P&C-cyclus op dit moment onvoldoende is. Daarnaast is ook sprake van capaciteitsvraagstukken op juridisch vlak. Voldoende capaciteit binnen de financiële en juridische functie is essentieel om aan wettelijke vereisten (rondom bijvoorbeeld tijdige opstelling documenten in de P&C-cyclus) te kunnen voldoen. De omvang van benodigde middelen is afhankelijk van het nog uit te voeren onderzoek naar de organisatie. De inschatting is dat dit tenminste om 1 fte gaat voor de P&C-producten die snel moet worden ingevuld.

Wij stellen voor om voor de uitvoering van de P&C-cyclus en capaciteitsvraagstukken op juridisch vlak vanaf het jaar 2026 structureel € 100.000 per jaar beschikbaar te stellen. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek (afgerond na vaststellen Begroting 2026) wordt de definitieve omvang van de benodigde middelen bepaald.

3. Beheerlasten diverse systemen
Voor het waarborgen van de continuïteit en betrouwbaarheid van onze primaire systemen  zijn aanvullende middelen benodigd. Het gaat om de systemen VTH, CRM en Subsidies en het klantportaal. Deze zijn bedrijfskritisch voor de provincie. Ze ondersteunen wettelijke taken, vormen de basis voor dienstverlening en verwerken gevoelige gegevens. Goed beheer is noodzakelijk om:

• Continuïteit te waarborgen – uitval leidt direct tot stilstand in vergunningverlening, subsidieverstrekking of dienstverlening;
• Veiligheid en compliance te garanderen – naleving van AVG en BIO;
• Doorontwikkeling mogelijk te maken – inspelen op veranderende beleids- en gebruikersbehoeften;
• Gebruikerservaring te optimaliseren – burgers, bedrijven en medewerkers verwachten betrouwbare digitale toegang.

Wij stellen voor om voor het waarborgen van de beheerlasten voor diverse systemen voor de jaren 2026 en 2027 € 500.000 beschikbaar te stellen en vanaf 2028 structureel € 550.000 per jaar beschikbaar te stellen.

4. Taakstelling nautisch operators
Na de overdracht van de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl in 2014 door de provincie aan Rijkswaterstaat (hierna: RWS) is de provincie op basis van een overeenkomst de bediening van de bruggen en sluizen van RWS blijven uitvoeren. De inzet van de operators die hiervoor benodigd waren werd door het Rijk vergoed, waarbij de uurvergoeding gelijk was aan het vastgestelde provinciale uurtarief. In de begrotingen tot en met 2023 werd rekening gehouden met hogere inzet van de operators dan uiteindelijk zijn overgegaan naar RWS. Daarnaast is bij het opstellen van de Begroting 2023 een fout gemaakt in de toerekening waardoor nog een hogere inzet is opgenomen voor de bediening van bruggen en sluizen voor RWS en te weinig voor de provinciale objecten. Dit laatste heeft geleid tot een voordeel voor de algemene middelen. Een deel van de vergoeding heeft ook betrekking op de overheadkosten. Met het beëindigen van de bedieningsovereenkomst per 1 januari 2024 is ook de vergoeding van het Rijk komen te vervallen. Daarmee is de financiering van de loonkosten van een deel van de provinciale operators en de overheadkosten echter ook weggevallen.

Wij stellen voor om voor weggevallen dekking voor de loonkosten van onze operators en huisvesting voor het jaar 2025 € 1.652.000 en het jaar 2026 € 1.655.000 beschikbaar te stellen en vanaf 2027 structureel € 780.000 per jaar beschikbaar te stellen. Voor de jaren 2027 en volgend resteert dan nog een taakstelling van € 877.000.

5. Capaciteit uitvoering Wet open overheid (Woo)
De uitvoering van de Wet open overheid betreft een wettelijke taak, waarbij op dit moment sprake is van een nijpend capaciteitsprobleem. Ten opzichte van andere provincies en overheden is de beschikbare capaciteit voor uitvoering van de Woo op dit moment nog beperkt. Daarnaast zijn de Woo-verzoeken in aantallen veel en de inhoud complex. Dit kan uitmonden in opgelegde dwangsommen door de rechtbank. Om deze wettelijke taak goed te kunnen blijven vervullen dient aanvullend 2 fte beschikbaar te komen.

Wij stellen voor om voor het vergroten van de capaciteit uitvoering Woo vanaf het jaar 2026 structureel € 200.000 per jaar beschikbaar te stellen.

6. Capaciteit advisering verbonden partijen
Om invulling te kunnen geven aan de ambitie uit het hoofdlijnenakkoord Mit Mekoar om scherper te sturen op verbonden partijen en de oproep tot meer sturing en duidelijke governance zoals verwoord in de (concept) Nota Verbonden Partijen 2025 waarbij verschillende rollen duidelijk worden afgebakend en de kwaliteit van uitvoering wordt geborgd is capaciteit nodig (1 fte). Deze extra capaciteit creëert ruimte om verbonden partijen effectief te coördineren, te bedienen en te monitoren, en maakt het mogelijk de uitvoering structureel te verankeren.
Hiermee zijn we in staat om risico’s beter te beheersen, sturing en advisering te versterken en de bijdrage van verbonden partijen aan provinciale doelen duurzaam te waarborgen.

Wij stellen voor om voor het vergroten van de capaciteit advisering verbonden partijen vanaf het jaar 2026 structureel € 100.000 per jaar beschikbaar te stellen.

Categorie 1b - Structurele taken ook structureel begroten

1. Bedrijfsvoering: structurele dekking tekorten NS/leasefietsen/WW
Om medewerkers blijvend te faciliteren in duurzaam en aantrekkelijk vervoer is structurele dekking noodzakelijk voor de tekorten op NS-abonnementen en leasefietsen. Deze regelingen dragen bij aan mobiliteit, vitaliteit en de duurzame doelstellingen van de provincie. Daarnaast zijn een aantal centrale budgetten op het gebied van personele voorzieningen niet meegegroeid met de formatieve omvang van onze organisatie. Met dit voorstel worden deze budgetten structureel aangevuld, zodat de continuïteit en de betrouwbaarheid van de diverse voorzieningen gewaarborgd blijven.

Wij stellen voor om voor de structurele tekorten NS/leasefietsen/WW vanaf het jaar 2026 structureel € 453.000 per jaar beschikbaar te stellen.

Categorie 2 - Aangenomen moties

2. Motie M147. Introduceer mbo-traineeships
Uw Staten hebben motie M147. Introduceer mbo-traineeships aangenomen over het realiseren van een mbo-traineeprogramma. We stellen voor om een mbo-programma te realiseren op basis van vijf BBL-plekken (een vorm van mbo-opleiding op basis van leren en werken) met aanvullend een traineeprogramma. Het betreft vijf plekken voor onbepaalde tijd waarbij de focus ligt op functies die zonder zo'n instrument als dit moeilijk in te vullen zijn vanwege grote schaarste op de arbeidsmarkt. Na het afronden van ieder traject waarbij de BBL'ers/trainees hun programma hebben afgerond is een heroverweging mogelijk.

Wij stellen voor om voor het mbo-traineeprogramma voor het jaar 2026 € 85.000 beschikbaar te stellen en vanaf het jaar 2027 structureel € 250.000 per jaar beschikbaar te stellen.

Categorie 3 - Voorstellen Perspectiefnota 2026 (doorgeschoven voorstellen en p.m.-posten)

1. Inkoopbeleid - circulair en natuurinclusief
In 2030 moet 50% van onze inkoop circulair zijn, op weg naar 100% in 2050. Tegelijk staat de biodiversiteit in Nederland enorm onder druk. Dit zijn urgente opgaven die vragen om extra inzet en waar wij door middel van onze inkoop een bijdrage aan kunnen leveren. De afgelopen jaren is ervaring opgedaan met deze opgaven en zijn er goede resultaten geboekt. Deze resultaten moeten vertaald worden naar het inkoopbeleid en -proces om ervoor te zorgen dat er structureel meer circulair en natuurinclusief wordt ingekocht. Op deze manier geven wij met onze inkoop het goede voorbeeld in de transitie naar een circulaire economie en dragen wij bij aan een gezonde leefomgeving. Het inkoopbeleid is gestoeld op de landelijke uitgangspunten van Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (MVOI). Hiermee ligt een goed fundament om onze eigen rol te pakken en het voortouw te nemen in de transitie naar een circulaire economie. Om de volgende stap te zetten wordt gewerkt aan de kennis en ervaring om circulaire en natuurinclusieve inkoop in de praktijk te brengen en het beter invullen van onze opdrachtgeversrol. Het realiseren van de ambities en doelen is namelijk voor een groot deel afhankelijk van de opdrachtgevers binnen onze organisatie. Het gaat om een plus bovenop wat we wettelijk gezien moeten doen en om een plus op ons eigen inkoopbeleid. Binnen ons regulier proces hebben we hiervoor onvoldoende middelen beschikbaar.

Wij stellen voor om voor het verwerven van expertise en voor beter neer te zetten (dan nu het geval is) van onze opdrachtgeversrol Inkoopbeleid - circulair en natuurinclusief vanaf het jaar 2026 structureel € 100.000 per jaar beschikbaar te stellen.

Categorie 4 - Uitwerking Uitvoeringsagenda
N.v.t.

Categorie 5 - Overige voorstellen
N.v.t.